Bölümler
Çeviribilim Bölümü
Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü
Arkeoloji Bölümü
Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü
Eskiçağ Dilleri ve Edebiyatları Bölümü
Genel Bilgiler
Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü, her biri bağımsız diploma programları Eski Yunan Dili ve Edebiyatı, Latin Dili ve Edebiyatı ve Hititoloji olmak üzere üç anabilim dalından oluşmaktadır. Bölümümüzün bugünkü adı ve akademik yapılanması 1981 tarihli, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na dayanmaktadır. Bu tarihten önce, Yunan Dili ve Edebiyatı ile Latin Dili ve Edebiyatı, Klasik Diller ve Edebiyatları Kürsüsü/Bölümü içinde yer almakta ve eğitim açısından iki ayrı sertifika oluşturmaktaydılar. Hititoloji Anabilim Dalı’nın verdiği eğitim ise, Eski Önasya Dilleri ve Kültürleri Bölümü içindeki Eski Önasya Dilleri sertifikasını karşılamaktaydı.
Antikçağ’ın Eski Yunan ve Roma uygarlıklarını, bu uygarlıklardan zamanımıza aktarılmış edebi metinleri inceleyerek ve açıklayarak her yönüyle tanıtma, bilinmeyen yönlerini ortaya çıkarma uğraşı olan, bugünkü anlamda Klasik Filoloji ile ilgili bir eğitim Darülfünun Dönemi’nde mevcut değildi; sadece 1874’te öğretime başlayan Darülfünun-u Sultani’de Yunan ve Roma Edebiyatı dersleriyle Arkeoloji, Nümizmatik, Mitoloji, Roma Hukuku ile ilgili dersler verilmiş, yapılan araştırma ve yayınlarda bilgi üretme uğraşısından çok, ikincil kaynaklardan bilgi derleme ve aktarma yoluna gidilmişti.
1933 Üniversite Reformu’ndan sonra, 1934-1935 akademik yılıyla birlikte üniversite müfredatına Latince öğretimi dahil edilmiştir. Roman Filolojisi, diğer adıyla Romanoloji Bölümü’nün bünyesinde Fransız, İtalyan ve İspanyol Dil ve Edebiyatları öğreniminin yanı sıra beş dönemlik bir Latince dersi de vardı. Ayrıca fakülte programında bir Latin Filolojisi Bölümü de görünmekteydi, fakat o dönemde bu eğitim alanına yönelik teknik hazırlık bulunmadığı için, bu bölüme kaydolan öğrenci olmamıştı. İstanbul Üniversitesi’nde 1933-1942 yıllarını kapsayan dönemde Romanoloji Disiplini’ne bağlı, ikinci ve üçüncü disiplin dersi olarak “Yunan Filolojisi”, “Latin Filolojisi” başlıklı dersler şeklinde varlık gösteren Klasik Filoloji’nin bağımsız bir kürsü olarak çalışmaya başlaması 1940’lı yılların başlarında gerçekleşmiştir. Fakültemizde 1933 Üniversite Reformu’ndan 1943 yılına kadar kurulan on iki enstitünün arasında Klasik Filoloji Enstitüsü de bulunmaktaydı.
Oxford Üniversitesi Roma tarihçisi ve sonradan “Sir” unvanını alan Prof. Ronald Syme’ın 1940’lı yılların başından itibaren başkanlık ettiği ve 1942-1943 öğretim yılında yalnızca Latince derslerinin verildiği kürsüde, 1943-1944 öğretim yılının başında İrlandalı Prof. Oliver Davies’in gelmesiyle Eski Yunanca dersleri de verilmeye başlamıştır. 1944 yılında Cambridge Üniversitesi’nden gelen ve sonradan “Fahri Profesör” unvanı alan George Edward Bean ise, Fakültemizde 1971 yılına kadar sürdürdüğü görevi sırasında, hem Eski Yunanca hem de Latince dersleri vermişti. 1955 yılında Belçikalı Prof. Paul Moraux’nun beş yıl için gelişi, Klasik Filoloji Kürsüsü’ne öğretim ve etkinlikler açısından canlılık kazandırmıştı. Prof. Syme’ın 1945 yılı sonlarında ayrılmasıyla kürsünün başkanlığını bir süre için, Felsefe Kürsüsü profesörlerinden Prof. Dr. Walter Kranz üstlenmişti. Profesör Kranz’dan sonra, Klasik Filoloji Kürsüsü’nün başkanlığını 1977 yılına kadar Prof. Faruk Zeki Perek üstlenmişti. Devlet bursuyla gönderildiği Londra Üniversitesi’ne bağlı King’s College’da Klasik Diller ve Edebiyatları alanında yükseköğrenim gördükten sonra yurda dönüşünde ilkin Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Filoloji Kürsüsü’nde göreve başlayıp daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji Kürsüsü’ne 1943 yılında naklen atanan Prof. Faruk Zeki Perek 1980 yılında emekliye ayrılmıştır. 1977-1982 yılları arasında kürsünün başkanlığını yürüten Prof. Dr. Zafer Taşlıklıoğlu ise, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nden mezun olduktan ve doktorasını da aynı fakültede yaptıktan sonra 1944 yılında nakil yoluyla Fakültemize gelerek Klasik Filoloji Kürsüsü’nde Eski Yunanca dersleri vermeye başlamıştır.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Edebiyat Fakültesi’nde uygulanmaya başlayan bölüm ve anabilim dalı esaslı yapılanma nedeniyle Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü adı altında bağımsız diploma programları olarak yer alan Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın başkanlığını Prof. Dr. Zafer Taşlıklıoğlu, emekli olduğu 1983 yılı başına kadar; Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı başkanlığını ise Fakültemizin İngiliz Filolojisi Kürsüsü’ne 1942-1943 öğretim yılında öğrenci olarak kaydolan ve Prof. Ronald Syme’ın tavsiyesiyle kürsü değiştirip Klasik Filoloji Kürsüsü’ne geçerek buradan 1945 yılında mezun olduktan sonra aynı yıl kürsüye asistan olarak atanan Prof. Dr. Müzehher Erim Yeğinobalı 1982 yılından itibaren emekli olduğu 1992 yılına kadar yürütmüşlerdir. Prof. Dr. Zafer Taşlıklıoğlu’nun emekliye ayrılmasından sonra Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı başkanlığını Fakültemizin yetiştirdiği öğretim üyelerinden Prof. Dr. Yusuf Kenan Yonarsoy; Prof. Dr. Müzehher Erim Yeğinobalı’nın emekliye ayrılmasından sonra Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı başkanlığını Fakültemizin öğretim elemanı kadrosuna 1986 yılında katılan Prof. Dr. Erendiz Özbayoğlu yürütmüşlerdir. Prof. Dr. Yusuf Kenan Yonarsoy’un 1997, Prof. Dr. Erendiz Özbayoğlu’nun 2003 yılında emekliye ayrılmalarıyla, adı 2000 yılında Eski Yunan Dili ve Edebiyatı olarak değiştirilen Anabilim Dalı’nın başkanlığını Fakültemizin yetiştirdiği öğretim üyelerinden Prof. Dr. Güler Çelgin; Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın başkanlığını da yine Fakültemizin yetiştirdiği öğretim üyelerinden Prof. Dr. Çiğdem Dürüşken üstlenmiş olup eğitim ve araştırma faaliyetlerinin yanı sıra anabilim dalı başkanlığı görevlerini halen sürdürmektedirler.
Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü’nün üçüncü anabilim dalı olan Hititoloji Anabilim Dalı’nın da ilk kuruluşu 1933 Üniversite Reformu’na kadar geri gitmektedir. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in tavsiyesiyle Prof. Dr. Helmuth Theodor Bossert, Darülfünun’un İstanbul Üniversitesi’ne dönüşmesinden sonra, ona bağlı olarak kurulan Edebiyat Fakültesi’ne Profesör olarak atanmış ve kendisinin başkanlığında kurulan Sümer-Eti Filolojisi’nde Önasya kültürlerinin yazıları, dilleri ve maddi kültürleri bir arada araştırılmaya ve bu konularda uzmanlaşacak bilim insanları yetiştirilmeye başlamıştı. Daha sonra 1940-1941 öğretim yılında Edebiyat Fakültesi’nde yapılan değişiklik ile Eski Önasya Dilleri ve Kültürleri Kürsüsü kurulmuş ve bu kürsünün başkanlığını 1959 yılına kadar Prof. Bossert yürütmüştür. 1960 yılında kürsü başkanlığına Prof. Bossert’in ilk öğrencilerinden olan Prof. Dr. Uluğ Bahadır Alkım getirilmiş olup bu görevini 1981’deki vefatına kadar sürdürmüştür. Eski Önasya Dilleri ve Kültürleri Bölümü bu ad altında, hem arkeoloji hem filoloji alanındaki faaliyetine 1981 yılına kadar devam etmiştir. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birim ikiye ayrılmış, birimin diller kısmı Hititoloji Anabilim Dalı adıyla, yeni oluşturulan Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü içinde yer almıştır. 1981-1983 yılları arasında Prof. Dr. Mustafa Kalaç; 1983-1985 yılları arasında Prof. Dr. A. Muhibbe Darga; 1985-2010 yılları arasında Prof. Dr. Ali M. Dinçol, Hititoloji Anabilim Dalı başkanlığının yanı sıra bölüm başkanı olarak da görev yapmışlardır. Hititoloji Anabilim Dalı’nın başkanlığını 2017 yılından itibaren Doç. Dr. Hasan Peker yürütmektedir. 2010’dan itibaren bölüm başkanlığını ise, aynı zamanda Eski Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı başkanlığını da yürüten Prof. Dr. Güler Çelgin yapmaktadır.
Bugün Bölümümüzde, anabilim dallarına göre bakıldığında, kadrolu öğretim elemanı olarak Eski Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda bir profesör, bir doçent, iki doktor öğretim üyesi, iki okutman, bir araştırma görevlisi; Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda iki profesör, bir doçent, dört doktor öğretim üyesi, bir araştırma görevlisi; Hititoloji Anabilim Dalı’nda ise bir doçent, iki doktor öğretim üyesi, iki araştırma görevlisi görev yapmaktadır.
Bölümümüzde üçü de ayrı birer diploma programı olan üç ana bilimdalı bulunmaktadır:
• Hititoji